Režija:
Dušan Kovačević
Pomoćnik režije .... Slobodan Ivetić
Direktor fotografije .... Božidar
Nikolić
Scenograf .... Veljko
Despotović
Autor muzike za
film .... Momčilo Bajagić Bajaga
Uloge:
Bora Todorović .... Luka Laban, policajac
Branislav Lečić .... Teodor Teja Kraj, pesnik
Nataša Ninković .... Marta, Tejina sekretarica
Dragan Jovanović .... Gipsani, Tejin prijatelj
Žanr:
Komedija
Premijera filma održana je u Sava
Centru 21. maja 2003. godine. Producent filma je Vans u
saradnji sa Ministarstvom za kulturu i RTS.
Scenarista i dramski pisac Dušan Kovačević, čija su
dela obilježila savremeni domaći film i pozorište, posle dužeg vremena ponovo se ogledao u ulozi filmskog režisera. Njegovo najnovije kinematografsko ostvarenje je film “Profesionalac”. Prvi put, ovo ostvarenje je prikazano u obliku pozorišne predstave
pre četrnaest godina. Izvedeno 425 puta na sceni “Zvezdara teatra” u Beogradu, sa Danilom
Batom
Stojkovićem u naslovnoj ulozi. Komad “Profesionalac” je nastao 1989. godine, a
priča se odnosila na period komunizma, diktature i cenzure. Nakon dorada, tekst je pretocen u scenario za film.
U filmu, radnja je smještena u period izmedu 1991. i 2001. godine.
Jednog dana u kancelariju “tek ustoličenog” direktora velike
izdavačke kuće, dolazi “nepoznati čovek” i donosi pregršt knjiga, koje je direktor - pisac napisao, a da on to ne zna. Knjige su nastale na osnovu policijskog dosijea, a zapravo su tužne
prče o izgubljenom vremenu, prijateljima,rodbini.
U filmu je data slika političkog, policijskog i “sentimentalnog putovanja” kroz
vreme represije, nasilja, ratova.
Dušan Kovačević rekao je da je tekst
"Profesionalaca" za film pretrpeo bitne promene, da je čak od njega
ostalo samo 30 posto, centralna priča o tome kako je jedan čovek došao drugome u
posetu i doneo mu u koferu sa policijskim dosijeom izgubljeni život. To je
zapravo rasprava o "godinama koje su pojeli skakavci" ili priča
"u potrazi za izgubljenim vremenom" sto bi, kako je rekao Kovačević,
mogli biti podnaslovi ovog filma. Tekst je izmenjen ne toliko zbog toga sto je
oblikovan za jedan novi medij koliko zbog vremena koje je u njemu ovaj put
obuhvaćeno, a sve počinje čuvnim 9. martom 1991. godine, a završava se 2001,
prolazeći kroz 12 godina katastrofe i posledica koje i danas osećamo. Ipak,
naglasio je Kovačević, oni su od gorke priče hteli da naprave što je
moguće veću
komediju, i to komediju ne tipova već karaktera, jedan ozbiiljno smešan film.
Dušan Kovačević učestvovao je takođe i u izboru
glumaca, pa je za prvu verziju bio odabran Bata Stojković, ali je njegov
odlazak, kako je rekao Kovačević, uslovio izmene i to i u tekstu jer ga je onda
on prilagodjavao drugim glumcima baš kao što se partiture prave za određana
pevače. U filmu ima i 12 - 15 minuta dokumentarnog materijala što znači da su
njegovi akteri i svi demonstranti snimljeni na njemu, nekoliko miliona ljudi
koje je Kovačević i želeo da pokaže kao aktivne učesnike koji su
želeli promene.
Na kraju, Kovačević je konstatovao da se mnogo toga nije izmenilo, ali da
će
ovaj film služiti tome da se ne zaboravi. Ono o čemu su govorili prisutni glumci
i ostali članovi ekipe, bilo je, pre svega, kako je rekao Branislav Lečić, da se
radilo u jednom dahu i složno.
Zdravko Randić, predsednik Stručnog odbora
Akademije filmske umetnosti i nauke (AFUN) iz Beograda saopštio je da će
naš kanditar za Oskara biti film "Profesionalac".
"Profesionalac" će se takmičiti u kategoriji najboljeg
igranog filma van engleskog govornog područja na 76. dodeli Oskara, koja
će biti održana na proleće iduće godine. Prema uslovima Američke
akademije, nacionalni kandidati biraju se među filmovima koji su
produkciono završeni i komercijalno prikazani u zemlji porekla od 1. novembra
prethodne do 30. septembra tekuće godine i čiji producenti i autori
prihvataju da učestvuju u konkurenciji za nagradu Oskar.
“Profesionalac” je na 27.međunarodnom filmskom festivalu u Montrealu u konkurenciji od 439 filmova iz 68 zemalja
osvojio dve prestižne nagrade. Prvu nagradu dobio je za najbolji scenario, a drugu mu je
dodelio žiri Međunarodnog udruženja filmskih kritičara FIPRESCI (The International Federation of Film Critics) za, kako se kaže u saopštenju “sposobnost u donošenju
ličnih i politickih stavova sa duhovitošću, crnim humorom i oštroumnim konstrukcijama”.
Naslovna strana | Dušan Kovačević | Bora Todorović | Branislav Lečić | Muzika iz filma |