Istorija rap muzike pocinje sa dolaskom prvih crnih
ljudi u tzv. Novi Svet. Pod uticajem bijelaca, koji su potpuno nadvladali
crnce, nijedna vrsta crne muzike nije mogla da se probije na tim
prostorima. Tek ranih '70. u Juznom Bronksu u Njujorku rap pocinje svoju
noviju istoriju. Usled silnog nezadovoljstva drustvenim sistemom javlja se
hip-hop kultura.
Prva rap grupa je GRANDMASTER FLASH&THE FURIOUS FIVE. Sa svim poznatim
karakteristikama rap muzike (skrec, bas i vokal) oni su zapoceli karijeru
prvih repera. 1979. izlazi singl "Rapper's delight" od Sugarhill
Gang. Ipak ta pjesma iako se prva cula i dosla ubrzo na sam vrh svih
muzickih lestvica nije prva rap pjesma. To je "King Tim III" od
Fatback Band-a.'80.-tih godina rep muzika pravi veliki proboj. Dominiraju
velike grupe kao sto su RUN-D.M.C., Public Enemy (Chuck D i Flavor Flave),
javlja se i grupa koji su mnogi nazivali Crni Bitlsi - NWA (Niggas With
Attitude) koju su cinili DR.DRE, ICE CUBE, Eazy E, MC REN... Gangsta zvuk
je postao prepoznatljiv na njihovim albumima, ali grupa sa tako mnogo
zvezda nije mogla da se odrzi, i raspala se, ali svaki clan je nastavio
svoje solo karijere i to veoma uspjesno. Eazy E je pravio pjesme u kojima
je pljuvao po svemu i svacemu, DR.DRE je izdao "The Cronick", za
Snoop Doggy Dogga su svi culi. Jedino MC REN nije uspeo toliko uspesno da
se probije, ali mnogi smatraju da je on poslije raspada grupe pravio
najbolje albume. O ICE CUBE-u ne treba puno komentarisati. Razloge u
raspadu NWA-a mnogi vide u pohlepnosti Eazy Y-a koji je najvecu kolicinu
para uzimao za sebe, iako je ICE CUBE najvise repovao na svim albmima.
Dakle, mnogi smatraju pokojnog Erika za raspad grupe, ali da li su u
pravu?
Grupa NWA je tijesno povezana sa razvojem rap muzike u Jugoslaviji.
Sredinom '80.-tih u Jugoslaviji se moglo izbrojati na prste uzivaoci Hip
Hop-a. Negdje 1988. se sve pocelo naglo okretati. U pocetku je sve to bilo
u znaku nekog Break Dance-a, koja je osvojila sve mlade. Ipak, covjek
zvani Bane (sadasnji SUNSHINE) odlazi na razmenu ucenika u SAD gde ga
ljudi odvode na koncert grupe NWA i on odmah salje kasete u BGD i po
povratku osniva grupu Green Cool Posse. Iz grupe se poslije odvajaju Bane
i Andrej i nastaje SUNSHINE. U to vreme za rap cuje i Aleksandar Dzankic
koji je veoma zasluzan za proboj rap muzike kod nas. On osniva grupu Who
Is The Best (1988.). Osnivaju se jos neke grupe pod naletom ove dvije.
Prvo treba spomenuti Robin Hood, ciji je osnivac Kiza (Boban). Zatim tu se
nalaze i legendarni Budweiseri koji su nazalost prestali ubrzo sa radom.
Napravili su par velikih underground hitova, ipak sudbina ih je rastavila.
Jedini preostali clan koji se bavi rap muzikom jeste covjek poznat pod
imenom BUS47 koji pravi muziku u Londonu i salje je u Jugoslaviju. Tada je
cak i Skoplje imalo svoju rap grupu. U BGD-u je rap bio skoncetrisan skoro
u jednom bloku NBGD posto su svi ljudi iz ovih grupa medjusobne komsije.
Tada postoje i jos neke grupe kao sto su Bez kaucije ili Jedva smo se
skupili (JSSS) koji su imali hit ZALAZAK SUNCA(Tina).
1992. na radio Politici sa radom pocinje emiisja GETO koju je vodio
popularni MC (Aleksandar Dzankic). Temama vezanim za underground zivot
BEOGRADA dospeo je brzo na sam vrh slusanosti. Moze se reci da je GETo
zasluzan zato sto toliko ljudi slusa rap danas. Ubrzo su i ljudi uvidjeli
da od te emisije i moze nesto da se napravi tako da je dobila termin
cetvrtkom od 19-21 cas. U to vreme se javlja dosta domacih grupa.
Medjutim, tada su zajedno u rap pokretu bili i neki ljudi koji to nisu
zasluzivali kao sto su Funky G, Beat Street (koji nije ono sto je nekad
bio, posto su imali zaista vulgarne pesme sa pljuvanjima po nekim
ljudima), onda Tapiri, Dr. Iggy... Oni su poslije otisli drugim putem,
putem slave i bogatstva, dok je za prave repere tek predstojao trnovit put
.
Prvim domaci rap album da li imas pravo je djelo covjeka zvanog GRU 1995.
godine. Hit sa tog albuma je sigurno pjesma Pravo u raj za koju je
snimljen i spot koji je ubrzo zabranjen od tadasnje vlasti. Album moze da
se nazove tipicnim tvrdim zvukom gangsta repa.
Ubrzo potom izlazi i do sada jedini album, mozda (ili sigurno) najbolje
grupe u Jugoslaviji Robin Hood (DA LI OSECAS BES!). Kiza, sa svojim
eksplicitnim tekstovima opisivao je tadasnji zivot na BGD ulicama. Toj
grupi su mnogi predvidjali izvanrednu karijeru,ali novac je postao
neprobojna granica za njihov drugi album. Grupa se i raspala skoro, tako
da se jedino od KiZE moze ocekivati neki solo album.
1995. se pojavljuje i album grupe Rhythm Attack (Direktno sa Ulice). Album
od kojeg se mnogo ocekivalo,ali izdavacka kuca nije nasla svrsishodno da
progura taj materijal tako da nije bilo nista od svega toga. Tada u BGD
deluje mnogo demo grupa. Vrijedi spomenuti mozda neke ( C YA, Rebel
Without A Pause, BMW (sadasji SA iz tandema SAILA), BG, Full Moon), ali
posebno treba spomenuti grupu White Niggaz sa jednom mozda od najboljih
pjesama u Jugoslaviji - It'S all about money.
1996. je prava epoha domacih izdanja.Izlazi prvi album SUNSHINE Ljubavna
likvefakcija. Sa pravim HIP HOP zvukom, odlicnim rimama, svima su brzo
usli u usi. Sunshine je dosada izbacio 3 albuma, ali nijedan nije bio
toliko blizak hip hopu kao taj prvi album. Grupa se okrenula zivoj svirci,
gitari, tako da je sve to previse otislo u neki Hard Core zvuk.No bez
obzira na to i dalje prave odlicne hip hop hitove koji su u samom vrhu
domace scene.
1996. izlazi i Who Is The Best ( Welcome to Belgrade ). Sastav koji je
imao dosta eksplicitnih pesama koji su pljuvali po svim mogucim socijalnim
drustvenim delovima nasla je deo neba na nasoj surovoj estradi. Sa tog
prvog albuma snimljen je spot za pesmu BABY, inace metaforicnom pljuvanju
po Tap 011 i Ivani koja ih je napustilai presla u tu grupu. Underground
hit Tablica Mnozenja nasla je svoje mesto u glavama onog sloja ljudi u
BGDu koji je gotivio opijajuca sredsta svih vrsta.
1996. izlazi i album trojice opasnih momaka iz Zemuna pod nazivom C YA.
Ali on nije naisao na neki veliki odziv kod publike.
Krajem te godine i pocetkom sledece izlazi novi album GRU-a sa
komercijalnijim zvukom i tad je nastao BUM za rap muziku. Gru je postao
sinonim za rap komercijalu kod nas. Napravio je Bicu Tu i Petak malo
komercijalnije pjesme, ali njegov album je bio dosta kvalitetan. Treba
poslusati i druge pjesme kao sto su: Covek je coveku vuk, Preko Daleko,
Sampion... Uradio je pametnu stvar. Prvo je probijao komercijalne pjesme,
da bi poslije poceo da gura ono stvarno sto vrijedi na njegovom albumu
(Srce..). Isti fazon je furao i sa trecim albumom iz 1999. Treba poslusati
sa tog albuma samo neke pjesme kao sto su Vetrenjaca, Sanjao sam san, ili
Lagana Lerka i vidjece se ono stvarno sto vrijedi na nasoj domacoj sceni.
Produkcija na svim albumima Gru-a je bila na zavidnom nivou, tako da je
sto se tice produkcije napravio pravi domaci zadatak za sve repere.
1997. izlazi i album dvojice momaka pod nazivom Belgrade Ghetto DEBIL-P.
Momci koji su imali dara, ali i srece da ih zapazi direktor izdavacke kuce
CITY RECORD's tako da su za njih 1998. izdali drugi album Ambrozija. Cini
se da je prvi bio neuporedivo bolji, sigurno sto je vise radjen iz
zadovoljstva, a ne iz slave.
Te iste godine pojavljuje se i grupa po imenu SKIDS (Sima Kosmos Iz
Dalekog Svemira). Imali su dobre rime, pjesme kao sto su Street Law,
Sponzorusa, Godina kulture, Green green grass, ali bili su protivnici svih
na sceni i van nje tako da su ostali u sjenci.
1997. izlazi i BAD COPY. E to su ljudi za posebnu pricu. Grupa ciji naziv
stvarno opisuje njihovu muziku. Sve njihove pesme su u stvari lose(ili
dobre) kopije nekih americkih poznatih pesama. Sam naziv albuma moze da
pokaze kakav je to album (citaj unazad: ORBODMEBEJ). Album sa duhovitim
tekstovima, sa odlicnim nacinom repovanja zadivio je mnoge repere i
slusaoce. Ice i Miki su napravili odlicnu stvar takvim stilom. Trenutno je
sastav grupe pod znakom ? jer je Miki poginuo na ratistu , a novi clan
grupe bi trebalo da postane Tokyo, decko sa mnogo kvaliteta. Takodje tu se
nalazi i All 4 tea, gost sa prvog albuma i stalni clan grupe od sada. Samo
jos Voodoo Popeye fura takav neki duhoviti fazon na svom albumu, ali mnogi
njega nezasluzeno omalazavaju zato sto smatraju da je cista kopija Cypress
Hill-a.
1998. je izasao mozda najbolji album na domacoj sceni - C YAz Back. Album
sa odlicnom produkcijom, sa hitovima kao sto su SAM PROTIV SVIH, C YAz
BACK, Jelena, ubrzo su dospele na sam vrh hip hop lestvice. Momci koji
mozda kopiraju 2paca, Cypress Hill i druge repere, napravili su jedan
odlican sklad nekog gangsta rap-a i hip hop-a sa mozda malkice dozom
komercijale.
1998. grupa je izdala i drugi album, PLAY, koji takodje nije uspio onoliko
koliko treba da se probije, mada po svom kvalitetu sigurno zasluzuje.
Jedan od glavnih razloga je sigurno nestasica novcanih sredstava. Pjesme
su u njihovom prepoznatljivom fazonu, govore o hip hop-u i vutri i
uopste o situaciji u Beogradu.
Vrijedi spomenuti jos i mlade narastaje hip hop-a kao sto je Full moon,
grupa pred kojom je velika buducnost, zatim Rhyme2Survive, Crni protokol,
Geruilla, ex Jumba Department, Maddogz, Parlament, crnogorski FBI Shadow.
Mnoge izdavacke kuce su to uvidjele tako da postoje i kompilacije Nove
generacije. Moze se smatrati da je pred domacim hip hop-om zaista blistava
karijera posto ima puno mladih ljudi koji zaista zele da naprave nesto sto
ce vrijediti i sto ce baciti u sjenku starije kolege. Koliko ce im to
uspeti pitanje je. Samo se zna da se rap u Jugoslaviji probio. Ali koliko
ce se odrzati,da li mu prijeti propast kao sto je ubrzo poslije dolaska na
vrh propala i DANCE muzika. Ne zna se, ali ce buducnost sve pokazati.
