Fabrika Automobila Zastava - Od nekadašnjeg ponosa i poželjnog
proizvodjača malih i jeftinih automobila zadovoljavajućeg kvaliteta, do
posrnulog giganta kojeg niko neće. Danas kad kažete Zastava mislite na
višak radne snage, gubitke, nekvalitetne automobile... jednom rečju
veliki problem. Da li je uvek bilo tako, i šta se zapravo desilo? Da li
bi bilo bolje da se Zastava samo bavila svojom osnovnom delatnošću -
proizvodnjom oružja.
Srpski Detroit kako je od milošte nazivan Kragujevac, danas je daleko od
1989. godine kada je bio u najvećem sjaju i prosperitetu. Fabrika
Zastiva je više puta delila tužnu sudbinu svoje zemlje, više puta
razarana i ponovo obnavljana.
Rođendanom Fabrike automobila "Zastava" smatra se 26. avgust 1953.
godine, kada se za predlog da se najveći deo ostvarene dobiti
(100.000.000 dinara) uloži u razvoj automobilske industrije, na
referendumu se, tog dana, saglasilo 96 odsto zaposlenih u tadašnjim
Zavodima "Crvena Zastava". Te godine počinje montaža američkog terenskog
vozila Jeep firme Willys, i napravljeno / montirana su 162 džipa.
Na medjunarodnom konkursu za izbor najpovoljnijeg ponudjača i
najkvalitetnijeg vozila učestvovalo je osam uglednih proizvodjača
motornih vozila:
- Renault i Delahey iz Francuske
- FIAT i Alfa Romeo iz Italije
- Rover i Austin iz Engleske
- Willys iz Sjedinjenih Američkih Država
Posle izvršenih putnih ispitivanja vozila navedenih proizvodjača, a na
osnovu njihovih rezultata, konstruktivno-tehničke i tehnološke
podobnosti, kao i komercijalnih uslova odlučeno je da vozilo marke FIAT
model AR 51/55 ima najbolje rezultate.