KO JE IZUMIO RADIO? 

blank blank blank
paper top
 

S ovim novo-kreiranim Teslinim kalemom, pronalazač je uskoro otrkrio da može emitovati i primati moćne radio signale kad rezoniraju na istoj frekvenciji. Kada je kalem podešen na signal konkretne frekvencije, on doslovce uveličava dolazeću električnu energiju kroz rezonantnu akciju. Do ranih 1895-ih, Tesla je bio spreman da emituje signal 50 milja do West Pointa, New Yorka... Ali te iste godine, desila se katastrofa. Požar u zgradi je uništio Teslinu laboratoriju i njegov rad.

 

Vrijeme nije moglo biti gore. U Engleskoj, mladi talijanski eksperimentičar, Guglielmo Marconi je vrijedno radio da konstruiše uređaj za bežičnu telegrafiju. Mladi Marconi je prvi patentirao uređaj za bežični telegraf u Engleskoj, 1896. Njegov uređaj je imao sistem od samo dva strujna kola, za koji su neki rekli da ne može emitovati "preko jezera". Kasnije je Marconi postavio dalekosežnu demonstraciju emitujući signale preko engleskog kanala.

 

Tesla je popunio svoje vlastite radio patente 1897. Bili su odobreni 1900. Marconijev prvi patent u Americi, popunjen 10. novembra 1900. je bio odbijen. Markonijeve obnove patenata su bile odbijane zbog prioriteta Tesle i drugih izumitelja.

 

Ali ni jedan patent nije potpuno siguran, što i Teslina karijera dokazuje. 1900., Marconijeva kompanija je počela napredovati na berzi - prvenstveno zbog Marconijevih porodičnih veza s engleskom aristokratijom. Marconijeve akcije su porasle s 3$ na 22$ po dionici, a slavni mladi Talijan, nobelovac, je bio međunarodno aklamovan. I Edison i Andrew Carnegie su investirali u Marconija, te je Edison postao inžinjerski savjetnik u američkom Marconiju. Zatim, 12. decembra 1901, Marconi je prvi put emitovao i primio signale preko Atlantskog okeana.

 

Otis Pond, inžinjer koji je radio za Teslu, je rekao: "Izgleda da te je Marconi preduhitrio". Tesla je odgovorio, "Marconi je dobar ortak. Neka nastavi. Koristi sedamnaest mojih patenata."

Ali Teslina smirenost je bila uzdrmana 1904. kada je američka kancelarija za patente odjednom i na iznenađenje ukinula prošlu presudu (u korist Tesle) i dala Marconiju patent za otkriće radija. Razlozi za ovo nikad nisu bili potpuno objašnjeni, ali moćna finansijska pozadina Marconija u Sjedinjenim Državama predlaže jedno rješenje. Tesla je imao drugih problema u to vrijeme, ali kad je Marconi dobio Nobelovu nagradu 1911, Tesla je bio bijesan. Tužio je Marconijevu kompaniju za prekršaj 1915, ali nije imao finansijskih sredstava da se parniči protiv ogromne korporacije. Tek 1943 - nekoliko mjeseci nakon Tesline smrti - Vrhovni sud Sjedinjenih Država je podržao Teslin radio patent broj 645,576. Sud je imao sebičan razlog za to. Marconijeva kompanija je tužila Vladu Sjedinjenih Država za upotrebu njihovih patenata u Prvom svjetskom ratu. Sud je jednostavno izbjegao akciju vrativši prioritet Teslinog patenta nad Marconijevim. 

 

 

 

 
Život i rad    Sljedeća stranica
 
paper bottom
blank
Tesla demonstrates 'wireless' power transmission in his Houston Street laboratory, 1899

Tesla demonstrira bežično prenošenje energije u laboratoriji u Houston ulici, 1899

U.S. patent number 649,621, still the fundamental means for transmitting and receiving radio waves
blank

Američki patent broj 649,621 još je osnovno načelo za primanje i emitovanje radio talasa

Marconi with early system of wireless telegraphy
blank

Marconi s ranim sistemom bežične telegrafije

U.S. patent office, circa 1900
blank

Američka kancelaerija za patente, oko 1900

U.S. Navy shipboard transmitter.

Predajnik broda američke mornarice

stripes

stripes